İSLAM HUKUKU VETÜRK MEDENİ KANUNUNDA MİRAS TAKSİMİ

İSLAM HUKUKU VETÜRK MEDENİ KANUNU’NDAMİRAS TAKSİMİ

Eğitim Bir Sen Hatay 1 Nolu Şubesi eğitim seminerleri her pazartesi akşam sendika binasında yapılıyor. Bu hafta “İslam Hukuku Ve Türk Medeni Kanunu’nda Miras Taksimi” konusu işlendi. Eğitim Bir Sen Hatay 1 Nolu Şube Başkanı Sayın İsmail BAYRAKDAR; “Yeni sendika binamızın her türlü etkinliklerin yapılabileceği bir yer olduğunu ve taşınma sebebiyle ertelenen seminerlerin bundan böyle devam edeceğini belirtti. Bu hafta sunumu gerçekleştiren Narlıca TOBB İmam Hatip Lisesi Müdürü ve sendikamız Yönetim Kurulu Üyesi Sayın Mehmet Hanifi TUNCER’e teşekkür etti.

Sunumu yapan Mehmet Hanifi Tuncer; “Konunun bir çok kişinin ilgisini çektiğini, bir çok kişinin aile geçmişinde bu tür problemlerin yaşandığını, miras taksimi konusunda yüksek lisansını tamamladığını söyledi. Sayın TUNCER; bir çok dava konusunda bilirkişi olarak görev yaptığını da belirtti. 

• FERÂİZ ; Kelime anlamı: Arapça f-r-d (farz) kelimesinin çoğuludur.
• Ferâizi öğrenin ve onu insanlara öğretin. Çünkü o, ilmin yarısıdır.
• Ümmetim arasında ilk unutulacak ilim, ferâiz ilmidir.
• Öyle zaman gelecek ki, iki insan aralarındaki miras taksimini yapabilecek birini bulamayacaklar.

İSLAM’DAN ÖNCEKİ HUKUK SİSTEMLERİ

ÇİN:

• Tereke en büyük erkek çocuğundu. Miras hep füruundu. Erkek yoksa kız mirasçıdır.

ESKİ TÜRKLER:

• Ayrılan erkek ve çeyiz alan kızlar mirasçı olamaz. Erkek çocuk yoksa kızların hepsi mirasçıdır. Eş ¼ alırdı.

YUNAN:

• Evlenen kızlar çeyiz alır. Bekar kızlara kardeşleri çeyiz verir. Mirasçı olamazlar.

ROMA:

• Miras vasiyetname ile geçerdi. Vasiyet yoksa kız erkek eşit paylaşırlardı. Daha sonraları vasiyetnameye sınırlama getirildi.

YAHUDİ:

• Erkek varsa kız mirasçı olamaz. Sadece çeyiz hakkı vardı. Erkek olmayıp kız mirasçı olursa baba kabilesi dışından biriyle evlenemez.

İRAN:

• Vasiyet yoksa bekar kız, eş ve erkek arasında eşit dağıtılır. Çeyiz miras payı sayılır.

CAHİLİYE DÖNEMİ:

• Sadece silah taşıyabilen erkekler mirasçıdır. Üvey oğul, annesini miras olarak alabilir ve satabilir.
• Anlaşma yoluyla mirasçı olunabilirdi.

Çocuklar ve ana-babanın mirası

Nisa suresi 11. Ayetinde  "Allah size evlâtlarınızın miras taksimi hususunda, erkeklerin paylarının kızların iki katı olmasını emretmektedir. Eğer bütün çocuklar kız olup ve sayıları ikiden fazla ise, bunların payı ölenin bıraktığı malın üçte ikisidir. Eğer mirasçı bir tek kız ise mirasın yarısı onundur. Eğer ölen ana ve baba ile birlikte çocuklar da bırakmışsa ana ve babanın her birini terekeden payı altıda birdir. Şayet ölenin çocuğu bulunmayıp da, mirasçı olarak ana ve babası kalmışsa, ananın payı üçte birdir. Eğer ölenin kardeşleri varsa terekenin altıda biri ananındır. Bu paylar, ölenin borçları ödenip, vasiyeti de yerine getirildikten soma hak sahiplerine verilir. Baba ve çocuklardan, hangisinin size fayda bakımından daha yakın olduğunu, siz bilemezsiniz. Bu, Allah tarafından farz kılınmıştır. Şüphesiz ki Allah, her şeyi çok iyi bilen, hüküm ve hikmet sahibidir"

Nisa suresi 12. ayetinde "Eğer hanımlarınızın çocukları yoksa, bıraktıkları mirasın yarısı sizindir. Şayet çocukları varsa bıraktıkları mirasın dörtte biri sizindir. Bu paylar, ölenin vasiyeti yerine getirildikten ve varsa borcu ödendikten sonradır. Eğer siz çocuk bırakmadan ölürseniz, geriye bıraktığınız mirasın dörtte biri hanımlarınızındır. Şayet çocuklarınız varsa, bıraktığınız mirasın sekizde biri hanımlarınızındır. Bu paylar, yaptığınız vasiyetler yerine getirilip ve varsa borcunuz ödendikten sonra verilir“

Nisa suresi 176. ayetinde  “Kelâle adı verilen kardeşlerin mirası, ana bir kardeş veya ana-baba bir yahut baba bir kız kardeş olmak üzere iki statüde toplanmıştır. Kelâlenin mirasçı olmasında ön şart, miras bırakanın baba veya erkek çocuklarının bulunmamasıdır.”

Tereke üzerinde sırasıyla şu 4 işlem yapılır.

1. Teçhiz ve Tekfin Masrafları Karşılanır.

2. Kalan maldan Borçlar Ödenir.

3. Kalandan 1/3 Vasiyet İfa Edilir.

a) Vacip Vasiyetler: Bir Müslümanın hayatında iken ödemesi gereken ama ödeyemediği borçlarını veya başkasına ait hakları (bu borçlar Allah hakkına taalluk edebileceği gibi kul hakkı da olabilir) ödenmesi veya sahiplerine verilmesi için vasiyet etmesi vaciptir.

b) Müstehap Vasiyetler: Hali vakti yerinde olan kişinin, mirasçı olmayan akrabalarına, yoksullara ve hayır kurumlarına vasiyette bulunması müstehaptır.

c) Mübah Vasiyetler: Akrabalardan veya yabancılardan zengin olanlar için vasiyette bulunmak mübahtır.

d) Mekruh Vasiyetler: Fakir mirasçısı olanların, mallarını vasiyet etmeleri ittifakla mekruhtur. Ayrıca Hanefilere göre, kim olursa olsun fisku fücur ehline vasiyette bulunmak da tahrimen mekruhtur.

e) Haram Olan Vasiyetler: Haram bir işin yapılması için vasiyette bulunulması ittifakla haramdır. Mesela, bir Müslümanın kilise yapılması, şarap fabrikası inşası gibi haram olan bir şeyi vasiyet etmesi haramdır. Bu tür vasiyetlere uyulmaz.

Vasiyetten kalan 2/3 Pozitif malın tamamı mahfuz hissedir. Mirasçılar arasında hisseleri oranında taksim edilir.” Dedi.